Zo voorkom je taal- en typefouten in je blog

Je kunt nog zo zorgvuldig schrijven en alle taalregels kennen, een typefoutje is zo gemaakt. Zo voorkom je dat het foutje ook online komt.

Niets zo vervelend als een typefout in je blog. Geloof me, het overkomt mij ook nog wel eens. Je denkt dat je echt alles goed gecheckt hebt, maar dan slipt-ie er toch doorheen. Jij hebt niks door, totdat je een berichtje van een lezer krijgt.

En dan mag je nog blij zijn, want dan kun je het herstellen. Vervelender wordt het als mensen het zien maar niet melden. Want dan zien meer mensen het.

Onprofessioneel

Typefouten maken je blog lelijk, onprofessioneel en slordig. Alsof je er geen aandacht aan besteed hebt en je jouw lezer niet serieus neemt. OK, dat is misschien wat overdreven, maar toch is het iets wat je moet zien te voorkomen.

En dan heb ik nog geeneens over taalfouten. Die moet je natuurlijk helemaal zien te voorkomen. Dat begint bij het kennen van de taalregels, en daar ga ik nu even niet op in. Het enige advies dat ik daarvoor kan geven: weet je niet goed hoe de d- en t-regels werken, volg dan eens een cursus bij een taalinstituut. OnzeTaal heeft een heel overzicht van aanbieders.

Maar ook als je de taalregels wel kent, kun je door slordigheid weleens een fout maken. Ik ga je nu paar tips geven om dat voor eens en voor altijd te voorkomen.

1 – Spellingcontrole

Uiteraard, de eerste grove check die je kunt maken is door de spellingscontrole van Word. Je kent ze wel die rode en blauwe kringeltjes die Word aangeeft als je iets fout schrijft.

Het is een handige eerste check die de sufste typo’s eruit haalt. Als je bijvoorbeeld twee letters omgedraaid hebt staan, een a te veel hebt getypt of twee keer hetzelfde woord achterelkaar geschreven hebt – terwijl dat niet de bedoeling was.

Zet hem altijd aan, want het bespaart je een hoop ellende. Zeker als je net zo’n slordige typer bent als ik.

Maar het blijft een grove checker. Heel veel fouten ziet hij over het hoofd, om de simpele reden dat een foute spelling soms voor Word ook een bestaand woord kan zijn.

Zelf typ ik heel vaak de o in plaats van de i (omdat ze naast elkaar staan). Het woord berocht geeft hij dan wel als fout weer, maar het woord vond in plaats van vind niet. Of roepen in plaats van riepen.

Ook weet Word niet altijd de grammaticale regels te herstellen. Als ik typ ‘dat iets morgen gebeurd’, dan laat hij mij dat rustig met een d schrijven, terwijl het met een t moet zijn.

Die fouten blijven dus staan. Wil je die ook eruit halen, dan zul je meer moeten doen.

2 – Laat het iemand lezen

Deze tip geef ik aan iedere beginnende blogger: laat je eerste blogs altijd lezen door iemand anders. Die kijkt met een frisse blik naar je tekst en ziet altijd weer andere dingen.

Als schrijver raak je blind voor je fouten. Zo werkt dat nu eenmaal. Je ziet ze op een gegeven moment echt niet meer. Als je de tekst aan een buitenstaander laat lezen, zal hij ze wel meteen zien. Dat is prettig.

En dat hoeft helemaal geen geoefende lezer of schrijver te zijn. Vraag het gewoon aan je partner of je collega: ‘wil je deze tekst eens lezen en kijken of er nog gekke dingen in staan?’

Heb je iemand die wel taalkundig scherp is, dan sla je twee vliegen in een klap, want diegene haalt ook meteen de taalfouten eruit. En hij kan je blog ook beoordelen of hij wel logisch leest.

Heb je geen meelezer, omdat je graag helemaal alleen werkt of niemand wilt lastigvallen, doe dan de volgende stap:

3 – Neem even een break

Dit werkt ook altijd erg verhelderend. Leg je tekst een tijdje weg, maak een wandeling, zet koffie, ga even douchen. Je kom terug als herboren. Maar vooral als een nieuwe frisse lezer. Ineens zie je je tekst weer helemaal als nieuw en vallen typfoutjes meteen op.

Overigens niet alleen typefoutjes: ook gekke verbanden, kromme zinnen of het gebruik van te vaak hetzelfde woord (wat stilistisch niet echt fraai is zoals ik hier al zei).

Om die reden is het ook altijd verstandig om je tekst even weg te leggen voordat je hem publiceert. Hoe lang is wenselijk? Toch in elk geval een half uurtje. Maar hoe langer hoe beter. Het allerbeste is om er een nacht slaap tussen te hebben. Dan zul je echt jouw blog als compleet nieuw ervaren en helemaal scherp kunnen maken.

Maar goed: soms heb je die mogelijkheid niet, omdat de blog echt die dag eruit moet. Pak dan minimaal een half uurtje om even weg te zijn van je blog en lees hem dan nog eens.

Wat ook helpt is de volgende truc. Heel prettig als je zelfs dat half uurtje niet hebt:

4 – Print je blog

Door je blog te printen, komt hij er heel anders uit te zien. Van papier lees je anders dan van scherm. Daardoor vallen alle typefouten (maar ook die kromme zinnen en onlogische verbanden) veel sneller op.

Ik doe het eigenlijk altijd met mijn teksten. Maar wel pas als ik denk dat hij echt af is. Dan is printen de laatste check.

Wat ik daarbij doe, is hem ook even op een andere plek lezen. Dat kan namelijk ook makkelijk met een blaadje. Dus ik verlaat mijn werkkamer en ga even op de bank zitten of in de tuin met lekker weer. Andere omgeving en ander medium (print in plaats van beeldscherm). Pen in de hand en even de allerlaatste gekke dingen eruit halen.

Je zult versteld staan over wat je dan nog tegenkomt.

Zonde van papier en de bomen? Ja, beetje wel. Ik doneer daarom maandelijks een bedrag aan TreesForAll waarvoor twee nieuwe bomen worden geplant. Klein stukje compensatie voor al mijn papierverspilling.

Tot slot nog een allerlaatste optie voor wie geen tweede lezer heeft en geen printer in de buurt (of voor wie geen papier wil verspillen):

5 – Lees op ander scherm

Dit heb ik ontdekt toen ik drie maanden op reis was in Bali en Cambodja, terwijl ik wel doorwerkte. Een printer paste niet in mijn backpack, dus moest ik een andere manier bedenken om mijn blog op een manier te lezen zodat hij er anders uit zag.

Een handige manier was om hem gewoon al te plaatsen als blog op je site. Hij komt er dan anders uit te zien. Ander lettertype waarschijnlijk, maar vooral andere kaders, waardoor de regels smaller zijn dan in Word en de woorden dus schematisch op een andere plek staan.

Je brein kan niet meer op de automatische piloot lezen, en zal dus frisser naar je tekst kijken.

Ik publiceerde die blog vaak meteen, want ik wist dat ik in een andere tijdzone werkte en jullie toch sliepen. Ik haalde die fouten er dan al lezend uit. Maar je kunt in WordPress ook gewoon je blog plaatsen zonder te publiceren. Zo kun je rustig aan je blog schaven, zonder dat iemand het ziet.

Een extra trucje wat ik dan vaak nog doe als de blog wel live staat, is hem op mijn telefoon lezen. Dan ziet hij er nog weer anders uit. Een mooie allerlaatste check voor die ene schrijffout die door alle eerdere checks heen geslopen is.

Dit soort trucjes doe ik ook bij andere teksten zoals blogmails. Stuur een testmail naar jezelf en lees hem vanuit je mail en dan op mobiel. Je haalt altijd wel een foutje eruit als je hem op een ander scherm ziet.

En dan hoef je dus niet te printen en kun je lekker op reis.